Historia Air Jordan 1 – jak buty Michaela Jordana stały się ikoną sneakersów

Historia Air Jordan 1 to opowieść o przełomie w świecie obuwia sportowego i streetwearu. Pierwszy model sygnowany nazwiskiem Michaela Jordana zrewolucjonizował zarówno technologię butów do koszykówki, jak i kulturę uliczną. W poniższym artykule prześledzimy genezę tego kultowego modelu NBA, jego drogę od parkietów do mody ulicznej oraz to, dlaczego Air Jordan 1 do dziś uchodzą za klasyczne sneakersy uwielbiane przez kolekcjonerów. Dowiesz się, jak powstały buty Michael Jordan, jakie innowacje wprowadziły, oraz jak stały się symbolem popkultury. Zapraszamy do podróży w czasie – od roku 1985 po współczesność – śladami historii Air Jordan 1.

Buty Michael Jordan – geneza modelu Air Jordan 1

Air Jordan 1 narodziły się w połowie lat 80. z połączenia sportowego geniuszu Michaela Jordana i wizjonerstwa firmy Nike. To wtedy młody, utalentowany koszykarz i mało znana wówczas marka sportowa stworzyli zespół, który na zawsze zmienił branżę obuwniczą. Poniżej przyglądamy się, jak doszło do powstania pierwszych butów Jordana i jakie rozwiązania techniczne wyróżniały ten model.

Kontrakt z Nike i narodziny legendy

Historia Air Jordan 1 zaczyna się w roku 1984, kiedy to Nike postanowiło podpisać kontrakt z debiutującą gwiazdą NBA – Michaelem Jordanem. Niewiele brakowało, a do tej współpracy by nie doszło. Jordan początkowo preferował ofertę firmy Adidas, która jednak nie była skłonna uczynić z niego twarzy swojej linii butów (podobno uznano, że MJ jest „za niski” jak na ich standardy marketingowe). Converse, ówczesny gigant na rynku obuwia koszykarskiego (noszony m.in. przez Larry’ego Birda i Magica Johnsona), również nie zaoferował młodemu zawodnikowi priorytetowego kontraktu. Nike, choć w tamtych latach znane głównie z butów do biegania, postawiło wszystko na jedną kartę – zaproponowało Jordanowi rekordową jak na tamte czasy umowę: 5 lat i 2,5 miliona dolarów plus prowizje od sprzedaży. Była to oferta nie do odrzucenia. Za namową agenta Davida Falka oraz matki Michael zdecydował się podpisać kontrakt z Nike, dając początek legendarnej linii Air Jordan.

Nike od razu zabrało się do pracy nad nowym modelem butów specjalnie dla swojej świeżo pozyskanej gwiazdy. Co ciekawe, początkowo planowano nazwać linię po prostu imieniem zawodnika – „Michael Jordan”, jednak Nike wolało podkreślić własną technologię. Tak powstała nazwa Air Jordan, nawiązująca zarówno do poduszki gazowej Nike Air, zastosowanej w podeszwie, jak i do niesamowitej skoczności Jordana, który słynął z lotów nad koszem. Za projekt buta odpowiadał Peter Moore – projektant Nike, który w 1984 roku opracował wygląd pierwszych Air Jordan 1. Jeszcze w tym samym roku Michael Jordan otrzymał prototypy nowego modelu (początkowo grał w bardzo podobnym modelu Nike Air Ship, zanim AJ1 były gotowe). Oficjalna premiera Air Jordan 1 nastąpiła na początku sezonu 1984/85 NBA, a model trafił do sprzedaży w 1985 roku. To był początek legendy.

Teraz Air Jordan 1 kupisz oryginalne na Sneakers Joint.

Design i technologia Air Jordan 1

Już na starcie Air Jordan 1 wyróżniały się śmiałym designem i nowatorskimi rozwiązaniami technicznymi. But zaprojektowano jako wysoki model za kostkę, co miało zapewniać lepsze wsparcie stawu skokowego – była to cecha pożądana przez koszykarzy. Wysoka cholewka z kołnierzem oraz wyściełany język zwiększały komfort noszenia, jednocześnie gwarantując stabilizację stopy. Cholewka wykonana została z wysokiej jakości naturalnej skóry, co nadawało butom trwałość i znakomity wygląd. Wewnątrz buta znalazła się ukryta poduszka gazowa Nike Air w podeszwie – innowacyjny system amortyzacji, który jak na połowę lat 80. stanowił nowoczesne rozwiązanie zapewniające lekkość i dodatkową absorpcję wstrząsów podczas lądowań. Dzięki temu buty oferowały wygodę i osiągi na boisku, jakich wcześniej nie spotykano w obuwiu koszykarskim.

Na bokach butów dumnie widniało charakterystyczne logo Nike Swoosh, a na górze cholewki umieszczono zaprojektowane przez Petera Moore’a skrzydełka z piłką – dziś znane jako logo „Wings”. Ten emblemat z napisem Air Jordan stał się znakiem rozpoznawczym pierwszego modelu zamiast sylwetki Jordana (słynny „Jumpman” pojawił się dopiero na późniejszych modelach z serii). Oryginalne kolorystyki Air Jordan 1 również przyciągały uwagę. Najbardziej znana kombinacja barw – czerwień, czerń i biel – była bezpośrednim nawiązaniem do barw klubowych Chicago Bulls. W tej wersji kolorystycznej powstały dwie ikoniczne odsłony AJ1: „Chicago” (białe elementy z czerwono-czarnymi akcentami) oraz „Bred” (od black+red, w większości czarno-czerwone). Tak odważne, kontrastowe połączenia kolorów mocno wyróżniały się na tle białego obuwia innych graczy NBA tamtych lat.

Warto dodać, że Air Jordan 1 były sprzedawane pierwotnie w cenie 65 dolarów za parę– co na tamten czas czyniło je jednymi z droższych butów sportowych na rynku. Mimo wysokiej ceny, już w pierwszych miesiącach sprzedaży popyt przerósł oczekiwania. Techniczna doskonałość idąca w parze z atrakcyjnym wyglądem sprawiły, że AJ1 zainteresowali się nie tylko zawodnicy koszykówki, ale i szersze grono odbiorców.

Kultowe buty NBA – zakazane przez ligę, uwielbiane przez fanów

Air Jordan 1 szybko stały się kultowymi butami NBA, a przyczyniła się do tego zarówno fenomenalna gra Michaela Jordana, jak i sprytny splot wydarzeń marketingowych. Model ten zapisał się w historii jako „zakazany” przez władze ligi, co paradoksalnie tylko podgrzało jego popularność. W tej sekcji opowiemy o kontrowersji związanej z zasadami NBA oraz o spektakularnym sukcesie sprzedażowym, jaki towarzyszył pierwszym „jedynkom”.

“Banned” – gdy Air Jordan 1 złamały zasady NBA

Niedługo po debiucie Air Jordan 1 wybuchła słynna afera „Banned”. Według legendy Michael Jordan miał być karany grzywną 5000 dolarów za każdy mecz, w którym wystąpił w czarno-czerwonych Jordanach niezgodnych z ówczesnymi przepisami ligowymi. W tamtym czasie NBA wymagała od zawodników obuwia dopasowanego kolorystycznie do stroju drużyny – obowiązywała m.in. zasada 51% bieli na butach i jednolity wygląd wśród graczy zespołu. Czarno-czerwone buty Jordana rażąco naruszały te reguły, ponieważ dominowała w nich czerń i czerwień zamiast bieli. David Stern, ówczesny komisarz NBA, podobno wydał zakaz noszenia tych butów na parkiecie, a Nike – jak głosiła plotka – miało pokornie płacić kary za swojego zawodnika mecz po meczu.

Michael Jordan podszedł do sprawy przekornie. Sam tłumaczył, że czuł się trochę jak dziecko robiące coś zakazanego przez rodzica – im bardziej liga krzywo patrzyła na jego buty, tym bardziej on chciał w nich grać. Tak rodziła się legenda buntownika: Jordan grający w „zakazanych” Air Jordan 1 stał się symbolem łamania zasad i indywidualizmu. Co ciekawe, z perspektywy czasu wyszło na jaw, że pierwszymi butami, które rzeczywiście naruszyły regulamin NBA, były prototypowe Nike Air Ship w podobnej kolorystyce black/red – to je MJ nosił w meczach przed premierą AJ1. Nie zachowały się żadne zdjęcia, na których Jordan faktycznie gra w czarno-czerwonych Air Jordan 1 podczas oficjalnego meczu. Mimo to to właśnie wersja AJ1 „Bred” (czarno-czerwona) przejęła cały splendor i miano „zakazanych” – i do dziś fani tak nazywają ten kolor butów. Marketing Nike sprytnie wykorzystał sytuację, wypuszczając reklamę telewizyjną informującą, że NBA zabroniła ich butów, ale „na szczęście Nike nie może ci zabronić ich nosić”. To tylko spotęgowało szum wokół modelu.

Efekt kontroli ligi okazał się dla Nike bezcenny. Zakaz tylko zwiększył legendarny status AJ1– każdy chciał mieć buty, które wywołały takie zamieszanie. Młodzi fani koszykówki traktowali je niemal jak zakazany owoc, symbol buntu przeciw zasadom. W rezultacie Air Jordan 1 błyskawicznie stały się obiektem pożądania nie tylko na boisku, ale i poza nim.

Sukces marketingowy i rekordowe sprzedaże

Kontrowersje wokół „zakazanych” butów przełożyły się wprost na zawrotną sprzedaż. Nike pierwotnie zakładało, że w ciągu pierwszych 3-4 lat sprzeda butów Air Jordan za około 3 miliony dolarów. Te ostrożne prognozy okazały się dalekie od rzeczywistości. Już w pierwszym roku linia Air Jordan wygenerowała około 126 milionów dolarów przychodu! – wynik absolutnie ponad wszelkie oczekiwania. W same pierwsze 3 miesiące od premiery Nike sprzedało buty Jordana za 70 mln dolarów, co wówczas było sumą oszałamiającą. Taki sukces ugruntował pozycję Nike w branży (firma z dnia na dzień stała się poważnym graczem na rynku obuwia koszykarskiego) i uczynił z Michaela Jordana prawdziwą złotą kurę znoszącą marketingowe jajka.

Sprzedaż napędzała oczywiście fenomenalna gra Jordana – w sezonie debiutanckim zdobył on tytuł Rookie of the Year, zachwycając kibiców efektownym stylem. Każdy chciał buty “jak Mike”, zwłaszcza że były one częścią jego boiskowego wizerunku niepokornego młodego gwiazdora. Połączenie świetnego produktu, osobowości sportowca i odważnej kampanii marketingowej dało efekt w postaci początku globalnej kultury sneakersów. To właśnie wtedy, w drugiej połowie lat 80., narodziło się zjawisko kolekcjonowania butów sportowych i traktowania ich jako elementu stylu życia, a nie tylko sprzętu sportowego. Można śmiało powiedzieć, że Air Jordan 1 zapoczątkował erę sneakersów – okres, w którym buty koszykarskie przeniknęły do mody codziennej i stały się symbolem statusu.

Klasyczne sneakersy – powrót legendy i kolekcjonerski fenomen

Po gigantycznym sukcesie oryginalnego wydania Air Jordan 1 ich pozycja jako klasyka wśród sneakersów tylko się umacniała. Mimo że Michael Jordan szybko przesiadł się na kolejne, nowsze modele (co sezon wychodziła nowa generacja – AJ2, AJ3, itd.), to miłośnicy obuwia wciąż wracali do „jedynek”. W tej części przyjrzymy się, jak Air Jordan 1 powracały na rynek w późniejszych latach oraz jak stały się obiektem kultu kolekcjonerów.

Kultowe Jedynki oraz inne modele Jordan znajdziesz na Sneakers Joint.

Retro wydania i nieustająca popularność

Fenomen Air Jordan 1 nie wygasł wraz z końcem lat 80. Wręcz przeciwnie – Nike co kilka lat wznawia produkcję tego modelu w tzw. edycjach retro, a popyt za każdym razem przewyższa podaż. Pierwsze reedycje pojawiły się już w 1994 roku, zaledwie 9 lat po premierze, kiedy Jordan po raz pierwszy zakończył karierę (na krótko). Fani, którzy nie zdążyli kupić oryginałów, rzucili się na powracające AJ1, doceniając ich ponadczasowy styl. Od tamtej pory Nike regularnie wypuszcza kolejne retro kolorystyki – zarówno te klasyczne, inspirowane oryginałami z 1985 (jak Chicago, Bred, Royal Blue, Black Toe), jak i zupełnie nowe interpretacje barw.

Te i inne kolorystyki kupisz na Shezzame.

Każda premiera retro to ważne wydarzenie w świecie sneakerheadów. Air Jordan 1 pozostają w stałej sprzedaży od dekad, czy to w wersjach High (wysokich), Mid, czy Low – a zainteresowanie nimi nie słabnie. Co więcej, marka Jordan Brand rozwinęła się do rangi osobnego brandu w ramach Nike. Do dziś powstało już kilkadziesiąt modeli z serii Air Jordan 1 (do 2020 roku numeryczna linia doszła do AJ34, a obecnie przekracza 38 modeli), jednak to właśnie Air Jordan 1 są regularnie przywracane i cieszą się statusem butów kultowych dla każdej nowej generacji fanów koszykówki i mody.

Na fali nostalgii oraz dzięki wydarzeniom popkulturowym AJ1 zyskują nowych wielbicieli. Przykładowo, głośny serial dokumentalny “The Last Dance” z 2020 roku (opisujący karierę Jordana) przypomniał szerszej publiczności historię pierwszych Jordanów, co przełożyło się na zauważalny wzrost sprzedaży retro wydań. Mimo upływu lat, Jordan 1 to wciąż synonim klasyki – buty te wyglądają świetnie zarówno na ulicy, jak i na wystawie kolekcjonera.

Obiekt pożądania kolekcjonerów

Pozycja Air Jordan 1 jako legendy przekłada się na ich ogromną wartość kolekcjonerską. Oryginalne pary z 1985 roku są dziś białym krukiem – nieużywane egzemplarze osiągają zawrotne sumy, a buty noszone i podpisane przez samego Michaela Jordana to prawdziwe relikwie. W 2020 roku na aukcji Sotheby’s game-worn (używana w meczu) para Air Jordan 1 z 1985 r. z autografem została sprzedana za 560 tysięcy dolarów, ustanawiając wówczas rekord najdroższych sneakersów w historii. Rekord ten wkrótce został pobity przez inną parę związaną z Jordanem, co tylko dowodzi, jak dużym zainteresowaniem cieszy się ta część historii NBA.

Nie tylko zabytkowe oryginały są cenne. Współczesne limitowane edycje AJ1 również osiągają astronomiczne ceny na rynku wtórnym. Gdy Nike wypuszcza specjalne wydanie – na przykład wierną replikę oryginału (tzw. Retro High OG) lub unikatową kolaborację – buty znikają ze sklepów w kilka minut, a później na portalach aukcyjnych kosztują kilkakrotnie więcej niż cena detaliczna. Sneakerheadzi są w stanie zapłacić tysiące dolarów za rzadkie Jordany, których wartość z czasem często jeszcze rośnie.

Air Jordan 1 stały się czymś więcej niż tylko butami sportowymi – to symbol pasji kolekcjonerskiej. Posiadanie oryginalnych „jedynek” z lat 80. czy limitowanej edycji współczesnej to powód do dumy. W środowisku streetwearowym AJ1 uchodzą za pozycję obowiązkową na półce, a ich ponadczasowy styl sprawia, że są inwestycją – niektórzy traktują je jak dzieła sztuki czy akcje giełdowe, których wartość może z czasem wzrosnąć.

Sneakers streetwear – Air Jordan 1 w modzie i popkulturze

Mało który model obuwia może się pochwalić tak silnym wpływem na modę i kulturę uliczną jak Air Jordan 1. Te sneakers odcisnęły swoje piętno nie tylko w sporcie, ale i w streetwearze – stając się ulubionym elementem stylizacji wielu pokoleń. W tej części skupimy się na tym, jak AJ1 przeniknęły do popkultury, jakie znane współprace i edycje specjalne umocniły ich status oraz kto dziś dumnie nosi te kultowe sneakersy na ulicy.

Od boiska do ulicy: ikona stylu ulicznego

Air Jordan 1 bardzo szybko wyszły poza sportowy parkiet i zagościły na stałe na ulicach miast. Na ich punkcie oszaleli nie tylko fani koszykówki, ale też gwiazdy muzyki, mody i zwykli młodzi ludzie szukający wyróżniającego się stylu. Już w latach 80. można było zobaczyć AJ1 w teledyskach hip-hopowych czy na koncertach – sneakersy stały się ważnym elementem ówczesnej kultury młodzieżowej obok dresów Adidas i złotych łańcuchów. W kolejnych dekadach trend ten tylko narastał. Moda streetwearowa w latach 90. i 2000. chętnie czerpała z dziedzictwa Air Jordan – model ten pojawiał się na okładkach magazynów, w sesjach zdjęciowych, a także na nogach celebrytów podczas nieformalnych wydarzeń.

Ciekawym rozdziałem w historii AJ1 jest ich związek ze środowiskiem skateboardowym. Choć brzmi to zaskakująco, pod koniec lat 80. wielu skejtów upodobało sobie grę na deskorolce właśnie w Air Jordan 1. Dlaczego? Buty te okazały się wytrzymałe i stabilne, a przy tym – wskutek wyprzedaży – łatwo dostępne i tanie na rynku amerykańskim pod koniec dekady. Kultowa Bones Brigade – grupa profesjonalnych skaterów związanych z Powellem-Peraltą – w słynnym filmie “The Search for Animal Chin” (1987) jeździła na deskach w Air Jordan 1. Skaterzy cenili je za skórzaną cholewkę, wysoką osłonę kostki i amortyzację Nike Air, które dobrze chroniły stopy podczas tricków. To niecodzienne wykorzystanie butów koszykarskich w skateboardingowej subkulturze dodatkowo zwiększyło ich streetcredit i pokazało, że AJ1 to sneakers uniwersalny – równie dobry na rampie, co na koszykarskim boisku.

Znane kolaboracje i limitowane edycje

W świecie mody ulicznej miarą kultowości buta są często wyjątkowe edycje oraz współprace z projektantami i artystami. Air Jordan 1 doczekały się w ostatnich latach wielu spektakularnych kolaboracji, które rozgrzały rynek sneakersów do czerwoności. Limitowane wersje sygnowane nazwiskami gwiazd muzyki czy domów mody sprzedają się błyskawicznie, a ich ceny na aukcjach osiągają tysiące dolarów. Oto kilka najsłynniejszych przykładów współpracy na bazie AJ1:

• Travis Scott x Air Jordan 1 (2019) – kolaboracja z raperem Travisem Scottem przyniosła wyjątkową wersję AJ1 High z odwróconym o 180° logo Swoosh na boku buta. Brązowo-biała kolorystyka i ukryta kieszonka w cholewce nadały tej edycji unikalny charakter. Buty wyprzedały się natychmiast, a na rynku wtórnym osiągają kwoty rzędu kilku tysięcy dolarów za parę.



• Off-White x Air Jordan 1 (2018) – projekt autorstwa nieżyjącego już Virgila Abloha (dyrektora kreatywnego Off-White ) to dekonstrukcja klasycznego „Chicago”. Buty mają celowo niedokończone krawędzie, przemieszczone elementy i napis “Air” na podeszwie, co nadało im artystyczny, postmodernistyczny styl. Dziś są uznawane za jedne z najbardziej pożądanych AJ1, a ich wartość kolekcjonerska jest ogromna.
• Dior x Air Jordan 1 (2020) – mariaż świata luksusowej mody z kulturą sneakersów. Francuski dom mody Dior wspólnie z Jordan Brand stworzył limitowaną edycję AJ1 High z wysokogatunkowej włoskiej skóry, w stonowanej szaro-białej kolorystyce z monogramem Dior na Swooshu. Powstało jedynie 8500 par (każda numerowana), a chętnych było dziesięciokrotnie więcej. Cena detaliczna wynosiła ok. $2000, lecz na rynku kolekcjonerskim para potrafi kosztować kilkanaście tysięcy dolarów.

Sprawdź cenę Jordan x Dior tutaj

Takie kolaboracje umacniają status Air Jordan 1 jako butów kultowych nie tylko w sporcie, ale i w modzie. Kiedy po jedną sylwetkę sięgają zarówno raperzy i skejterzy, jak i luksusowe domy mody, wiadomo, że mamy do czynienia z prawdziwą ikoną stylu.

Gwiazdy, influencerzy i AJ1 w mediach

O niezwykłej popularności Air Jordan 1 świadczy również fakt, jak często pojawiają się one na nogach osób znanych z pierwszych stron gazet. Od sportowców, przez muzyków, aktorów, po influencerów na Instagramie – wszyscy noszą „jedynki”. Jay-Z, Kanye West (zanim stworzył Yeezy), Travis Scott, Rihanna – lista gwiazd muzyki, które widywano w klasycznych AJ1, jest długa. Model ten upodobali sobie także projektanci mody ulicznej; często można go dostrzec na pokazach lub w sesjach zdjęciowych znanych marek streetwearowych.

W ostatnich latach Air Jordan 1 pojawiły się nawet na ekranach kin i w serialach dokumentalnych, co ponownie podsyciło zainteresowanie nimi. Wspomniany dokument “The Last Dance” przypomniał scenę, gdy Michael Jordan w 1998 roku, w swoim ostatnim meczu w Madison Square Garden jako gracz Bulls, założył specjalnie parę swoich oryginalnych AJ1 z 1985 roku – oddając w ten sposób hołd początkowi kariery. To wydarzenie stało się głośnym symbolem klamry historycznej i wywołało ogromny sentyment wśród fanów (oraz wzrost cen retro „Chicago” na rynku wtórnym).

Nie można też zapomnieć o roli mediów społecznościowych. Na Instagramie hashtagi typu #AirJordan1 czy #Jordan1 gromadzą miliony zdjęć – od kolekcjonerów chwalących się swoimi parami, po fashionistów prezentujących stylizacje z legendarnymi „jedynkami”. AJ1 stały się swego rodzaju must-have dla każdego, kto interesuje się sneakersami lub modą uliczną. Są ponadczasowe – pasują zarówno do sportowych outfitów, jak i do bardziej casualowych czy nawet pół formalnych stylizacji (nie brakuje zdjęć panów łączących AJ1 z garniturem w stylu high-low fashion).

Trudno o lepszy dowód na to, że Air Jordan 1 przeniknęły do kanonu popkultury. Jako sneakers streetwear z najwyższej półki, łączą pokolenia i style, będąc pomostem między erą koszykarskich legend a współczesnym światem mody.

Dziedzictwo Air Jordan 1 – trwała legenda koszykówki i mody

Air Jordan 1 to coś więcej niż buty – to legenda, która żyje własnym życiem. Od debiutu w 1985 roku minęło już blisko czterdzieści lat, a kultowe „jedynki” NBA wciąż zachowują świeżość i budzą emocje. Pozostają symbolem początku imperium Jordan Brand, a zarazem świadectwem tego, jak jedno odważne przedsięwzięcie biznesowe zmieniło oblicze całej branży sneakersów.

Dziedzictwo AJ1 widoczne jest wszędzie: w każdym kolejny modelu linii Air Jordan można dostrzec echa oryginału – czy to w designie (np. powracające motywy kolorystyczne), czy w idei łączenia wydajności sportowej ze stylem. Dziś Jordan Brand to marka warta miliardy dolarów rocznie, a seria Air Jordan to dziesiątki różnych modeli, z których wiele również osiągnęło status kultowych. Jednak to od Air Jordan 1 wszystko się zaczęło. Bez nich nie byłoby całej sneakersowej subkultury w takiej formie, jaką znamy.

Mimo postępu technologii w obuwiu sportowym, ludzie wciąż chętnie sięgają po pierwsze Jordany – czy to z sentymentu, czy dla stylu. Można śmiało stwierdzić, że AJ1 stały się ponadczasowe. Noszą je zarówno ci, którzy pamiętają czasy świetności Michaela Jordana na parkiecie, jak i młodzi, dla których liczy się głównie ich unikalny retro design. W koszykówce buty te pojawiają się okazjonalnie jako hołd dla historii (współcześni zawodnicy czasem zakładają je podczas specjalnych meczów, mimo że istnieją nowsze, lepiej amortyzowane modele). W modzie natomiast AJ1 nie opuszczają list trendów – regularnie trafiają do rankingów najbardziej wpływowych sneakersów wszech czasów.

Na koniec dnia fenomen Air Jordan 1 to wypadkowa wielu czynników: innowacji technologicznej, charyzmy sportowej legendy, mistrzowskiego marketingu i autentycznego stylu, który przetrwał dekady. Te buty to kawał historii NBA i popkultury w jednym. Jeśli jeszcze nie masz swojej pary Air Jordan 1, łatwo zrozumieć, dlaczego tak wiele osób wciąż o nich marzy – to jak posiadanie małego fragmentu historii sportu i mody jednocześnie.